chapter 3 विभूतिपादः vibhūtipādaḥ
३.१ देशबन्धश्चित्तस्य धारणा ।
deśabandhaścittasya dhāraṇā
३.२ तत्र प्रत्ययैकतानता ध्यानम्।
tatra pratyayaikatānatā dhyānam
३.३ तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरूपशून्यमिव समाधिः।
tadevārthamātranirbhāsaṁ svarūpaśūnyamiva samādhiḥ
३.४ त्रयमेकत्र संयमः।
trayamekatra saṁyamaḥ
३.५ तज्जयात्प्रज्ञालोकः।
tajjayātprajñālokaḥ
३.६ तस्य भूमिषु विनियोगः।
tasya bhūmiṣu viniyogaḥ
३.७ त्रयमन्तरङ्गं पूर्वेभ्यः।
trayamantaraṅgaṁ pūrvebhyaḥ
३.८ तदपि बहिरङ्गं निर्बीजस्य।
tadapi bahiraṅgaṁ nirbījasya
३.९ व्युत्थाननिरोधसंस्कारयोरभिभवप्रादुर्भावौ निरोधक्षणचित्तान्वयो निरोधपरिणामः।
vyutthānanirodhasaṁskārayorabhibhavaprādurbhāvau nirodhakṣaṇacittānvayo nirodhapariṇāmaḥ
३.१० तस्य प्रशान्तवाहिता संस्कारात्।
tasya praśāntavāhitā saṁskārāt
३.११ सर्वार्थतैकाग्रतयोः क्षयोदयौ चित्तस्य समाधिपरिणामः।
sarvārthataikāgratayoḥ kṣayodayau cittasya samādhipariṇāmaḥ
३.१२ ततः पुनः शान्तोदितौ तुल्यप्रत्ययौ चित्तस्यैकाग्रतापरिणामः ।
tataḥ punaḥ śāntoditau tulyapratyayau cittasyaikāgratāpariṇāmaḥ
३.१३ एतेन भूतेन्द्रियेषु धर्मलक्षणावस्थापरिणामा व्याख्याताः।
etena bhūtendriyeṣu dharmalakṣaṇāvasthāpariṇāmā vyākhyātāḥ
३.१४ शान्तोदिताव्यपदेश्यधर्मानुपाती धर्मी।
śāntoditāvyapadeśyadharmānupātī dharmī
३.१५ क्रमान्यत्वं परिणामान्यत्वे हेतुः।
kramānyatvaṁ pariṇāmānyatve hetuḥ
३.१६ परिणामत्रयसंयमादतीतानागतज्ञानम्।
pariṇāmatrayasaṁyamādatītānāgatajñānam
३.१७ शब्दार्थप्रत्ययानामितरेतराध्यासात्संकरस्तत्प्रविभागसंयमात्सर्वभूतरुतज्ञानम्।
śabdārthapratyayānāmitaretarādhyāsātsaṁkarastatpravibhāgasaṁyamātsarvabhūtarutajñānam
३.१८ संस्कारसाक्षात्करणात्पूर्वजातिज्ञानम्।
saṁskārasākṣātkaraṇātpūrvajātijñānam
३.१९ प्रत्ययस्य परचित्तज्ञानम्।
pratyayasya paracittajñānam
३.२० न च तत्सालम्बनं तस्याविषयीभूतत्वात्।
na ca tatsālambanaṁ tasyāviṣayībhūtatvāt
३.२१ कायरूपसंयमात्तद्ग्राह्यशक्तिस्तम्भे चक्षुःप्रकाशासंप्रयोगेऽन्तर्धानम्।
kāyarūpasaṁyamāttadgrāhyaśaktistambhe cakṣuḥprakāśāsaṁprayoge ̍ ntardhānam
३.२२ सोपक्रमं निरुपक्रमं च कर्म तत्संयमादपरान्तज्ञानमरिष्टेभ्यो वा।
sopakramaṁ nirupakramaṁ ca karma tatsaṁyamādaparāntajñānamariṣṭebhyo vā
३.२३ मैत्र्यादिषु बलानि।
maitryādiṣu balāni
३.२४ बलेषु हस्तिबलादीनि।
baleṣu hastibalādīni
३.२५ प्रवृत्त्यालोकन्यासात्सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टज्ञानम्।
pravṛttyālokanyāsātsūkṣmavyavahitaviprakṛṣṭajñānam
३.२६ भुवनज्ञानं सूर्ये संयमात्।
bhuvanajñānaṁ sūrye saṁyamāt
३.२७ चन्द्रे ताराव्यूहज्ञानम्।
candre tārāvyūhajñānam
३.२८ ध्रुवे तद्गतिज्ञानम्।
dhruve tadgatijñānam
३.२९ नाभिचक्रे कायव्यूहज्ञानम्।
nābhicakre kāyavyūhajñānam
३.३० कण्ठकूपे क्षुत्पिपासानिवृत्तिः।
kaṇṭhakūpe kṣutpipāsānivṛttiḥ
३.३१ कूर्मनाड्यां स्थैर्यम्।
kūrmanāḍyāṁ sthairyam
३.३२ मूर्धज्योतिषि सिद्धदर्शनम्।
mūrdhajyotiṣi siddhadarśanam
३.३३ प्रातिभाद्वा सर्वम्।
prātibhādvā sarvam
३.३४ ह्र्दये चित्तसंवित्।
hrdaye cittasaṁvit
३.३५ सत्त्वपुरुषयोरत्यन्तासंकीर्णयोः प्रत्ययाविशेषो भोगः परार्थत्वात्स्वार्थसंयमात्पुरुषज्ञानम्।
sattvapuruṣayoratyantāsaṁkīrṇayoḥ pratyayāviśeṣo bhogaḥ parārthatvātsvārthasaṁyamātpuruṣajñānam
३.३६ ततः प्रातिभश्रावणवेदनादर्शास्वादवार्ता जायन्ते।
tataḥ prātibhaśrāvaṇavedanādarśāsvādavārtā jāyante
३.३७ ते समाधावुपसर्गा व्युत्थाने सिद्धयः।
te samādhāvupasargā vyutthāne siddhayaḥ
३.३८ बन्धकारणशैथिल्यात्प्रचारसंवेदनाच्च चित्तस्य परशरीरावेशः।
bandhakāraṇaśaithilyātpracārasaṁvedanācca cittasya paraśarīrāveśaḥ
३.३९ उदानजयाज्जलपङ्ककण्टकादिष्वसङ्ग उत्क्रान्तिश्च।
udānajayājjalapaṅkakaṇṭakādiṣvasaṅga utkrāntiśca
३.४० समानजयाज्ज्वलनम्।
samānajayājjvalanam
३.४१ श्रोत्राकाशयोः संबन्धसंयमाद्दिव्यं श्रोत्रम्।
śrotrākāśayoḥ saṁbandhasaṁyamāddivyaṁ śrotram
३.४२ कायाकाशयोः संबन्धसंयमाल्लघुतूलसमापत्तेश्चाकाशगमनम्।
kāyākāśayoḥ saṁbandhasaṁyamāllaghutūlasamāpatteścākāśagamanam
३.४३ बहिरकल्पिता वृत्तिर्महाविदेहा ततः प्रकाशावरणक्षयः।
bahirakalpitā vṛttirmahāvidehā tataḥ prakāśāvaraṇakṣayaḥ
३.४४ स्थूलस्वरूपसूक्ष्मान्वयार्थवत्त्वसम्यंआद्भूतजयः।
sthūlasvarūpasūkṣmānvayārthavattvasamyaṁādbhūtajayaḥ
३.४५ ततो ̍ णिमादिप्रादुर्भावः कायसंपत्तद्धर्मानभिघातश्च।
tato ̍ ṇimādiprādurbhāvaḥ kāyasaṁpattaddharmānabhighātaśca
३.४६ रूपलावण्यबलवज्रसंहननत्वानि कायसंपत्।
rūpalāvaṇyabalavajrasaṁhananatvāni kāyasaṁpat
३.४७ ग्रहणस्वरूपास्मितान्वयार्थवत्त्वसंयमादिन्द्रियजयः।
grahaṇasvarūpāsmitānvayārthavattvasaṁyamādindriyajayaḥ
३.४८ ततो मनोजवित्वं विकरणभावः प्रधानजयश्च।
tato manojavitvaṁ vikaraṇabhāvaḥ pradhānajayaśca
३.४९ सत्त्वपुरुषान्यताख्यातिमात्रस्य सर्वभावाधिष्ठातृत्वं सर्वज्ञातृत्वं च।
sattvapuruṣānyatākhyātimātrasya sarvabhāvādhiṣṭhātṛtvaṁ sarvajñātṛtvaṁ ca
३.५० तद्वैराग्यादपि दोषबीजक्षये कैवल्यम्।
tadvairāgyādapi doṣabījakṣaye kaivalyam
३.५१ स्थान्युपनिमन्त्रणे सङ्गस्मयाकरणं पुनरनिष्टप्रसङ्गात्।
sthānyupanimantraṇe saṅgasmayākaraṇaṁ punaraniṣṭaprasaṅgāt
३.५२ क्षणतत्क्रमयोः संयमाद्विवेकजं ज्ञानम्।
kṣaṇatatkramayoḥ saṁyamādvivekajaṁ jñānam
३.५३ जातिलक्षणदेशैरन्यतानवच्छेदात्तुल्ययोस्ततः प्रतिपत्तिः।
jātilakṣaṇadeśairanyatānavacchedāttulyayostataḥ pratipattiḥ
३.५४ तारकं सर्वविषयं सर्वथाविषयंअक्रमं चेति विवेकजं ज्ञानम्।
tārakaṁ sarvaviṣayaṁ sarvathāviṣayaṁakramaṁ ceti vivekajaṁ jñānam
३.५५ सत्त्वपुरुषयोः शुद्धिसाम्ये कैवल्यम्।
sattvapuruṣayoḥ śuddhisāmye kaivalyam