chapter 1 समाधिपादः samādhipādaḥ
१.१ अथ योगानुशासनम् ।
atha yogānuśāsanam
१.२ योगश्चित्तवृत्तिनिरोधः ।
yogaścittavṛttinirodhaḥ
१.३ तदा द्रष्टुः स्वरूपेऽवास्थानम् ।
tadā draṣṭuḥ svarūpe ̍ vāsthānam
१.४ वृत्तिसारूप्यमितरत्र ।
vṛttisārūpyamitaratra
१.५ वृत्तयः पञ्चतय्यः क्लिष्टाक्लिष्टाः ।
vṛttayaḥ pañcatayyaḥ kliṣṭākliṣṭāḥ
१.६ प्रमाणविपर्ययविकल्पनिद्रास्मृतयः ।
pramāṇaviparyayavikalpanidrāsmṛtayaḥ
१.७ प्रत्यक्षानुमानागमाः प्रमाणानि ।
pratyakṣānumānāgamāḥ pramāṇāni
१.८ विपर्ययो मिथ्याज्ञानमतद्रूपप्रतिष्ठम् ।
viparyayo mithyājñānamatadrūpapratiṣṭham
१.९ शब्दज्ञनानुपाती वस्तुशून्यो विकल्पः ।
śabdajñanānupātī vastuśūnyo vikalpaḥ
१.१० अभावप्रत्ययालम्बना तमोवृत्तिर्निद्रा ।
abhāvapratyayālambanā tamovṛttirnidrā
१.११ अनुभूतविषयासंप्रमोषः स्मृतिः ।
anubhūtaviṣayāsaṁpramoṣaḥ smṛtiḥ
१.१२ अभ्यासवैराग्याभ्यां तन्निरोधः ।
abhyāsavairāgyābhyāṁ tannirodhaḥ
१.१३ तत्र स्थितौ यत्नोऽभ्यासः ।
tatra sthitau yatno ̍ bhyāsaḥ
१.१४ स तु दीर्घकालनैरन्तर्यसत्कारादरासेवितो दृढभूमिः ।
sa tu dīrghakālanairantaryasatkārādarāsevito dṛḍhabhūmiḥ
१.१५ दृष्टानुश्रविकविषयवितृष्णस्य वशीकारसंज्ञावैराग्यम् ।
dṛṣṭānuśravikaviṣayavitṛṣṇasya vaśīkārasaṁjñāvairāgyam
१.१६ तत्परं पुरुषख्यातेर्गुणवैतृष्ण्यम् ।
tatparaṁ puruṣakhyāterguṇavaitṛṣṇyam
१.१७ वितर्कविचारानन्दास्मितारुपानुगमात्संप्रज्ञातः ।
vitarkavicārānandāsmitārupānugamātsaṁprajñātaḥ
१.१८ विरामप्रत्ययाभ्यासपूर्वः संस्कारशेषोऽन्यः ।
virāmapratyayābhyāsapūrvaḥ saṁskāraśeṣo ̍ nyaḥ
१.१९ भवप्रत्ययो विदेहप्रकृतिलयानाम् ।
bhavapratyayo videhaprakṛtilayānām
१.२० श्रद्धावीर्यस्मृतिसमाधिप्रज्ञापूर्वक इतरेषाम् ।
śraddhāvīryasmṛtisamādhiprajñāpūrvaka itareṣām
१.२१ तीव्रसंवेगानामासन्नः ।
tīvrasaṁvegānāmāsannaḥ
१.२२ मृदुमध्याधिमात्रत्वात्ततोऽपि विशेषः ।
mṛdumadhyādhimātratvāttato ̍ pi viśeṣaḥ
१.२३ ईश्वरप्रणिधानाद्वा ।
īśvarapraṇidhānādvā
१.२४ क्लेशकर्मविपाकाशयैरपरामृष्टः पुरुषविशेष ईश्वरः ।
kleśakarmavipākāśayairaparāmṛṣṭaḥ puruṣaviśeṣa īśvaraḥ
१.२५ तत्र निरतिशयं सर्वज्ञबीजम् ।
tatra niratiśayaṁ sarvajñabījam
१.२६ स एष पूर्वेषामपि गुरुः कालेनानवच्छेदात् ।
sa eṣa pūrveṣāmapi guruḥ kālenānavacchedāt
१.२७ तस्य वाचकः प्रणवः ।
tasya vācakaḥ praṇavaḥ
१.२८ तज्जपस्तदर्थभावनम् ।
tajjapastadarthabhāvanam
१.२९ ततः प्रत्यक्चेतनाधिगमोऽप्यन्तरायाभावश्च ।
tataḥ pratyakcetanādhigamo ̍ pyantarāyābhāvaśca
१.३० व्याधिस्त्यानसंशयप्रमादालस्याविरति भ्रान्तिदर्शनालब्धभूमिकत्वानवस्थितत्वानि चित्तविक्षेपास्तेऽन्तरायाः ।
vyādhistyānasaṁśayapramādālasyāvirati bhrāntidarśanālabdhabhūmikatvānavasthitatvāni cittavikṣepāste ̍ ntarāyāḥ
१.३१ दुःखदौर्मनस्याङ्गमेजयत्वश्वासप्रश्वासा विक्षेपसहभुवः ।
duḥkhadaurmanasyāṅgamejayatvaśvāsapraśvāsā vikṣepasahabhuvaḥ
१.३२ तत्प्रतिषेधार्थमेकतत्त्वाभ्यासः ।
tatpratiṣedhārthamekatattvābhyāsaḥ
१.३३ मैत्रीकरुणामुदितोपेक्षाणां सुखदुःखपुण्यापुण्यविषयाणां भावनातश्चित्तप्रसादनम् ।
maitrīkaruṇāmuditopekṣāṇāṁ sukhaduḥkhapuṇyāpuṇyaviṣayāṇāṁ bhāvanātaścittaprasādanam
१.३४ प्रच्छर्दनविधारणाभ्यां वा प्राणस्य ।
pracchardanavidhāraṇābhyāṃ vā prāṇasya
१.३५ विषयवती वा प्रवृत्तिरुत्पन्ना मनसः स्थितिनिबन्धिनी ।
viṣayavatī vā pravṛttirutpannā manasaḥ sthitinibandhinī
१.३६ विश्प्का वा ज्योतिष्मती ।
viśpkā vā jyotiṣmatī
१.३७ वीतरागविषयं वा चित्तम् ।
vītarāgaviṣayaṁ vā cittam
१.३८ स्वप्ननिद्राज्ञानालम्बनं वा ।
svapnanidrājñānālambanaṁ vā
१.३९ यथाभिमतध्यानाद्वा ।
yathābhimatadhyānādvā
१.४० परमाणुपरममहत्त्वान्तोऽस्य वशीकारः ।
paramāṇuparamamahattvānto ̍ sya vaśīkāraḥ
१.४१ क्षीणवृत्तेरभिजातस्येव मणेर्ग्रहीतृग्रहणग्राह्येषु तत्स्थतदञ्जनता समापत्तिः ।
kṣīṇavṛtterabhijātasyeva maṇergrahītṛgrahaṇagrāhyeṣu tatsthatadañjanatā samāpattiḥ
१.४२ तत्र शब्दार्थज्ञानविकल्पैः संकीर्ण सवितर्का समापत्तिः ।
tatra śabdārthajñānavikalpaiḥ saṁkīrṇa savitarkā samāpattiḥ
१.४३ स्मृतिपरिशुद्धौ स्वरूपशून्येवार्थमात्रनिर्भासा निर्वितर्का ।
smṛtipariśuddhau svarūpaśūnyevārthamātranirbhāsā nirvitarkā
१.४४ एतयैव सविचारा निर्विचारा च सूक्ष्मविषया व्याख्याता ।
etayaiva savicārā nirvicārā ca sūkṣmaviṣayā vyākhyātā
१.४५ सूक्ष्मविषयत्वं चालिङ्गपर्यवसानम् ।
sūkṣmaviṣayatvaṃ cāliṅgaparyavasānam
१.४६ ता एव सबीजः समाधिः ।
tā eva sabījaḥ samādhiḥ
१.४७ निर्विचारवैशारद्येऽध्यात्मप्रसादः ।
nirvicāravaiśāradye ̍ dhyātmaprasādaḥ
१.४८ ऋतंभरा तत्र प्रज्ञा ।
ṛtaṁbharā tatra prajñā
१.४९ श्रुतानुमानप्रज्ञाभ्यामन्यविषया विशेषार्थत्वात् ।
śrutānumānaprajñābhyāmanyaviṣayā viśeṣārthatvāt
१.४० तज्जः संस्कारोऽन्यसंस्कारप्रतिबन्धी ।
tajjaḥ saṁskāro ̍ nyasaṁskārapratibandhī
१.४१ तस्यापि निरोधे सर्वनिरोधान्निर्बीजः समाधिः ।
tasyāpi nirodhe sarvanirodhānnirbījaḥ samādhiḥ